Virus corona và sốt lợn châu Phi khác nhau như thế nào?

Virus corona (đen đỏ)  và ASF (đen trắng) 2 (Jennifer Shike, Farm Journal's PORK)

Hai đợt bùng phát bệnh dịch virus hoàn toàn khác nhau đang tạo ra các bàn luận hàng đầu trên quốc tế và đều bắt nguồn từ Trung Quốc – tác động lớn đến con người và đến loài lợn. Đó là virus Novel Coronavirus 2019 (2019-nCoV) và vius sốt lợn châu Phi (ASF). Chúng đều là virus nhưng rất khác nhau.

Các chuyên gia đồng ý rằng những virus này không liên hệ (link) với nhau.

“Điều rõ ràng về Novel Coronavirus 2019 là không liên quan gì đến virus sốt lợn châu Phi”, Dan Rock, chuyên gia về bện ASF, giáo sư nghiên cứu bệnh học tại Đại học Illinois nói. Hai loại virus này rất khác biệt với nhau – chúng  chả liên quan chặt chẽ với nhau.

Mổ xẻ virus corona

“Hai loại virus này khác nhau về cấu trúc và bộ gen cơ bản,  về các mô mà chúng nhân lên trong đó và các bệnh mà chúng gây ra”, theo chuyên gia về virus corona (CoV), Linda Saif, Giáo sư danh dự Đại học trong Chương trình Nghiên cứu Sức khỏe Động vật Thực phẩm tại Đại học quốc gia Ohio  (Linda Saif, Distinguished University Professor in the Food Animal Health Research Program at The Ohio State University). 

Không giống như ASF có bộ gen DNA, CoV có bộ gen RNA nên cho phép virus này biến đổi và thay đổi rất giống với virus cúm. Saif cho biết đây là cách CoV có được khả năng lây nhiễm các mô khác nhau và lây nhiễm các loài động vật khác nhau.

Trong nhiều năm, virus corona đã lưu hành ở người và chỉ gây ra bệnh nhẹ như cảm lạnh thông thường, bà nói. Trên thực tế, hầu hết các virus corona không gây chết người, đặc biệt là ở người trưởng thành khỏe mạnh. Hầu hết người hoặc và động vật trưởng thành khỏe mạnh đều hồi phục sau khi bị nhiễm virus corona.

Virus corona ảnh hưởng đến động vật như thế nào?

Năm 1995, phòng thí nghiệm của bà Saif, là người đầu tiên ghi nhận sự lây truyền giữa virsus corona từ động vật nhai lại hoang dã sang gia súc và từ gia súc sang gia cầm. Ở bò, nhóm nghiên cưu của bà đã ghi nhận rằng nhiễm trùng CoV hô hấp thường xảy ra ở động vật ngay sau thời gian bị căng thẳng (stress) như đến các trạm trại nuôi- vỗ béo (feedlot) sau khi bị vận chuyển trên khoảng đường dài và hội chứng này được  xem là một thành phần của bệnh sốt do vận chuyển (shipping fever complex).

Căng thẳng (stress) và đồng nhiễm (co-infections) có thể làm nhiễm trùng CoV nặng hơn. Nhóm nghiên cứu của bà Saif cũng cho thấy chủng CoV hô hấp nói chung là nhiễm trùng nhẹ ở lợn, nhưng khi kết hợp với đồng nhiễm với các loại virut khác như virut sinh sản và hội chứng hô hấp (PRRSV), nó có thể nghiêm trọng hơn.

Hầu hết động vật nhiễm virus corona vào đường ruột hoặc đường hô hấp và gây ra tiêu chảy hoặc bệnh hô hấp. Saif cho biết những ví dụ tốt nhất về CoV gây nhiễm trùng đường ruột và gây tiêu chảy và tử vong ở lợn là virut tiêu chảy do lợn (PEDV) và virut deltacoronavirus xuất hiện lần đầu tiên ở Hoa Kỳ vào năm 2013-2014. Cả hai loại virus này vẫn tổn tại ở lợn.

Những virus này là thành viên của hai nhóm virus corona khác nhau - alpha và delta CoV. Saif giải thích chúng là khác biệt về mặt di truyền và không bảo vệ chéo với nhau. 2019-nCoV là một phần của nhóm virus corona (beta CoV) thứ ba khác biệt và khác biệt về mặt di truyền và kháng nguyên với hai loại virus corona lợn này, bà nói thêm.

‘Virus 2019-nCoV có liên quan chặt chẽ nhất trong cây họ virus corona, giống như người anh em họ đầu tiên của SARS CoV đã lây nhiễm cho người ở Trung Quốc vào năm 2002-2003 và có nguồn gốc từ dơi”, Mitch Saif giải thích. Virus 2018-nCoV cũng được cho là hậu duệ của CoV dơi nhưng có thể có những vật chủ khác, rất có thể là một động vật hoang dã khác ở chợ hải sản và động vật hoang dã ở Vũ Hán Trung Quốc, nơi virus 2019-nCoV xuất phát.

Liệu 2019-nCoV có thể tác động đến ngành chăn nuôi lợn?

Không có bằng chứng từ Trung Quốc rằng virus 2019-nCoV đến từ lợn hoặc thậm chí nó có thể lây nhiễm cho lợn, Saif nói. Ngoài ra, không có dữ liệu trước đó cho thấy lợn nhiễm CoV SARS có liên quan.

Virus coroana có khả năng nhảy đến các loài theo thời gian trong các bối cảnh phù hợp, Rock nói. Các chuyên gia tin rằng điều này có thể xảy ra với virus 2019-nCoV. Con người đã bị phơi  nhiễm trong hoàn cảnh thích hợp để rồi bị nhiễm bệnh.

“Một năng lực độc đáo của nhóm virus corona này là chúng có vẻ bừa bãi hơn một chút với vật chủ mà chúng sử dụng hoặc có thể lây nhiễm”, Rock thêm vào.

Chúng ta có thể làm gì?

Không có thuốc kháng vi-rút cho virus 2019-nCoV, nhưng Rock tin rằng kiến ​​thức thu được từ SARS về việc xác định nhanh chóng vi-rút đó và sự lan truyền của nó trong nuôi cấy tế bào, cho thấy vắc-xin và thuốc chống vi-rút cho virus 2019-nCoV có thể được phát triển nhanh hơn trước đây. Khả năng này được hỗ trợ bởi các tuyên bố tương tự bởi Anthony Fauci, M.D., Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia, Director of the National Institute of Allergy and Infectious Diseases - NIH.

“Tôi không lo  lắng quá về Novel Coronavirus như một số phương tiện truyền thông” - I am not as concerned about Novel Coronavirus as some of the media are”). Thời gian sẽ cho biết vấn đề thực sự nghiêm trọng đến mức nào, Rock nói. Tôi tin rằng dịch bệnh này sẽ giảm dần và áp lực để có vắc-xin cũng sẽ giảm.

Tuy nhiên, khi nói đến ASF, Rock nói rằng thực tế là virus ASF hiện đang là virus đặc hữu ở Trung Quốc, đàn lợn lợn gây ra mối đe dọa lớn cho ngành chăn nuôi lợn ở Hoa Kỳ vì nó thoát ra ngoài. Từ quan điểm của ông, câu hỏi lớn - đó là ngành công nghiệp lợn quản lý và đối phó với virus đó như thế nào?

“Ngay bây giờ, như mọi lúc, điều quan trọng là phải cảnh giác và duy trì mức độ an toàn sinh học cao cho đàn lợn”, Saif nói. Tuy nhiên, điều này đặc biệt quan trọng trong nỗ lực ngăn chặn ASF, một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng và nguy hiểm hơn virus CoV, vì nó lây nhiễm cho tất cả các nhóm tuổi, không chỉ động vật nhỏ. Hơn thể ASF còn ổn định hơn, dễ truyền hơn và khó tiêu diệt hơn một khi bị nhiễm.

Các điểm khác nhau giữa virus ASF với virus 2019-nCoV ?

Võ Văn Sự dịch từ: , Jennifer Shike. January 31, 2020 12:40 PM. Here's What Makes Coronavirus and African Swine Fever Different. https://www.porkbusiness.com/article/heres-what-makes-coronavirus-and-african-swine-fever-different.

Lưu ý: Bài này viết hướng về nước Mỹ.