Hữu cơ hay GMO? Các chuyên gia giải thích biệt ngữ thực phẩm

Các thuật ngữ và biệt ngữ về thực phẩm có làm bạn bối rối không?

10 tháng năm 2023

Đại học bang Oklahoma

Các chuyên gia từ Trung tâm Nông sản và Thực phẩm Robert M. Kerr tại Đại học bang Oklahoma đã làm rõ một số tài liệu tham khảo phổ biến nhất.

•           Hữu cơ

Sự khác biệt giữa thực phẩm thông thường (không hữu cơ) và thực phẩm hữu cơ liên quan đến cách nó được trồng và sản xuất. Mặc dù cả hai loại thực phẩm đều tuân theo các quy định và hướng dẫn để làm cho chúng an toàn như nhau khi tiêu thụ, nhưng các quy định về thực phẩm hữu cơ lại khác.

Renee Albers-Nelson, chuyên gia xay và nướng FAPC cho biết: “Thực phẩm được sản xuất hữu cơ dựa vào việc sử dụng các chất và phương pháp tự nhiên trong toàn bộ quá trình sản xuất thực phẩm, trong khi thực phẩm được trồng theo cách thông thường cho phép sử dụng thêm các chất và phương pháp tổng hợp đã được phê duyệt. “Vì có nhiều ý kiến về thế nào là tự nhiên nên Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã tạo ra Chương trình Hữu cơ Quốc gia, một chương trình quản lý liên bang để phát triển và thực thi các tiêu chuẩn liên bang đối với các sản phẩm được sản xuất hữu cơ được bán ở Hoa Kỳ”

Tổ chức USDA NOP kiểm tra các trang trại và cơ sở sản xuất thực phẩm để phê duyệt việc sử dụng con dấu USDA Organic. Có bốn loại tuyên bố USDA Organic có thể được đưa ra và chúng được USDA NOP định nghĩa như sau:

1.         100% hữu cơ - 100% organic: được sử dụng để dán nhãn bất kỳ sản phẩm nào có chứa 100% thành phần hữu cơ.

2.         Hữu cơ – organic: bất kỳ sản phẩm nào chứa tối thiểu 95% thành phần hữu cơ; lên đến 5% thành phần có thể là phi hữu cơ.

3.         Được làm bằng một sản phẩm hữu cơ - Made with an organic item: sản phẩm chứa ít nhất 70% thành phần được sản xuất hữu cơ.

4.         Danh sách thành phần hữu cơ cụ thể - Specific organic ingredient listings: các thành phần hữu cơ cụ thể có thể được liệt kê trong tuyên bố thành phần của sản phẩm chứa ít hơn 70% hàm lượng hữu cơ.

•           Không chứa gluten – Gluten-free

Vào tháng 8 năm 2013, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ đã ban hành định nghĩa chính thức về thực phẩm không chứa gluten . Các quy định phải được đáp ứng đầy đủ để một sản phẩm ghi không chứa gluten trên nhãn.

Không chứa gluten là thực phẩm không chứa gluten tự nhiên hoặc không chứa thành phần:

1.         Một loại ngũ cốc có chứa gluten (lúa mì, lúa mạch đen, lúa mạch, lúa mì hoặc một số giống lai giữa các loại ngũ cốc này), hoặc

2.         Có nguồn gốc từ một loại ngũ cốc có chứa gluten chưa được xử lý để loại bỏ gluten (bột mì), hoặc

3.         Có nguồn gốc từ một loại ngũ cốc chứa gluten và đã được chế biến để loại bỏ gluten (tinh bột lúa mì) nếu việc sử dụng nguyên liệu đó dẫn đến sự hiện diện của 20 phần triệu gluten trở lên trong thực phẩm.

4.         Ngoài ra, bất kỳ sự hiện diện không thể tránh khỏi nào của gluten trong thực phẩm phải dưới 20 phần triệu.

Albers-Nelson cho biết: “Việc đáp ứng các yêu cầu không chứa gluten là rất quan trọng đối với những người mắc bệnh celiac, một căn bệnh đe dọa đến tính mạng nếu họ tiêu thụ gluten. “Các tuyên bố trên nhãn như không chứa gluten, không chứa gluten, không chứa gluten và không chứa gluten đều được chấp nhận miễn là đáp ứng các yêu cầu về không chứa gluten của FDA. Việc dán nhãn không chứa gluten là tự nguyện. Những người mắc bệnh celiac nên đọc và nghiên cứu các tuyên bố về thành phần thực phẩm.”

Ngoài ra, Albers-Nelson cho biết thuật ngữ thân thiện với gluten không phải là thuật ngữ được FDA công nhận và không có định nghĩa chính thức.

Bà nói: “Điều đó không có nghĩa là thực phẩm không chứa gluten hoặc an toàn cho những người tiêu dùng mắc bệnh celiac.

•           Sinh vật biến đổi gen

Theo FDA, GMO là viết tắt của một sinh vật biến đổi gen và được sử dụng để mô tả một loại thực vật, động vật hoặc vi sinh vật có vật liệu di truyền, DNA, bị thay đổi bằng công nghệ. Sửa đổi bao gồm việc chuyển DNA cụ thể từ sinh vật này sang sinh vật khác.

Dịch vụ Kiểm tra Sức khỏe Động vật và Thực vật của USDA, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ và FDA chịu trách nhiệm đảm bảo rằng các sản phẩm công nghệ sinh học là thực phẩm an toàn cho người và động vật cũng như môi trường.

Với việc thông qua Luật Công bố Thực phẩm Công nghệ Sinh học Quốc gia vào năm 2018, kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2022, các nhà sản xuất, nhà nhập khẩu và nhà bán lẻ có doanh thu hàng năm từ 2,5 triệu đô la trở lên sẽ phải tiết lộ cho người tiêu dùng nếu một loại thực phẩm hoặc thành phần được công bố công nghệ sinh học. USDA định nghĩa thực phẩm công nghệ sinh học là thực phẩm có chứa vật liệu di truyền có thể phát hiện được đã được biến đổi thông qua các kỹ thuật trong phòng thí nghiệm. Một loại thực phẩm công nghệ sinh học không thể được tạo ra thông qua chăn nuôi thông thường hoặc được tìm thấy trong tự nhiên. Các phương pháp tiết lộ nhãn được phê duyệt được hướng dẫn bởi NBFDS.

•           USP đã xác minh - USP Verified

Công ước Dược điển Hoa Kỳ được thành lập vào năm 1820 tại Washington, DC, với tư cách là một tổ chức khoa học phi lợi nhuận phát triển và phổ biến các tiêu chuẩn chất lượng cho thuốc và các chất liên quan khác như thực phẩm bổ sung. Nó không có bất kỳ quyền lực thực thi pháp luật. USP Verified là một chương trình tự nguyện dành cho các nhà sản xuất. Các cuộc kiểm tra được tiến hành và nếu một sản phẩm nhận được dấu USP Verified, thì các yêu cầu sau được đáp ứng:

1.         Nhà sản xuất tuân theo Thực hành sản xuất tốt của FDA (FDA Good Manufacturing Practices)

2.         Sản phẩm chứa các thành phần được liệt kê trên nhãn với số lượng và hiệu lực chính xác.

3.         Không chứa chất gây ô nhiễm có hại.

4.         Sẽ phân hủy và giải phóng vào cơ thể trong một khoảng thời gian xác định.

•           Không gây dị ứng - Allergen-free

Mô tả “không chứa chất gây dị ứng” không phải là tuyên bố được FDA công nhận và không có cơ sở pháp lý. Việc sử dụng thuật ngữ này ngụ ý rằng thực phẩm không chứa bất kỳ chất nào trong số tám chất gây dị ứng được liệt kê theo Đạo luật bảo vệ người tiêu dùng và ghi nhãn chất gây dị ứng thực phẩm — sữa, trứng, động vật có vỏ giáp xác, hạt cây, đậu phộng, lúa mì và đậu nành. Ngoài ra, mè sẽ được thêm vào danh sách chất gây dị ứng chính bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2023.

Albers-Nelson cho biết: “Người tiêu dùng có thể bị dị ứng với nhiều thành phần hoặc thực phẩm khác. “Ngụ ý một loại thực phẩm là 'không chứa chất gây dị ứng' là cách tiếp thị tốt nhưng lại là một tuyên bố quá rộng để đưa ra, ngụ ý rằng không có gì có thể gây ra phản ứng dị ứng cho bất kỳ ai."

•           Paleo

Chế độ ăn kiêng paleo liên quan đến thời kỳ đồ đá cũ, "thời kỳ đồ đá" hoặc thời kỳ thượng cổ của lịch sử. Lý thuyết của chế độ ăn kiêng là con người đã đi quá xa khỏi những gì họ cho rằng tổ tiên loài người của họ đã ăn - thịt từ động vật bị săn bắt, cá và rau - và kết quả là sự gia tăng các bệnh mãn tính. Những người theo chế độ ăn kiêng paleo không tiêu thụ ngũ cốc, các sản phẩm từ sữa, các loại đậu và đường. Thay vào đó, họ tập trung vào thịt, cá, trứng, rau, trái cây, các loại hạt, thảo mộc, gia vị và chất béo lành mạnh.

•           Chế độ ăn kiêng - Keto

Chế độ ăn ketogenic, còn được gọi là keto, khuyến khích tiêu thụ nhiều chất béo, protein vừa phải và ít carbohydrate. Carbohydrate đóng vai trò là nguồn năng lượng chính trong các mô cơ thể ở dạng glucose. Khi không có glucose hoặc rất thấp, quá trình tạo ketone được bắt đầu để cung cấp nguồn năng lượng thay thế từ chất béo ở dạng ketone. Ketogenesis làm giảm nhu cầu của cơ thể để kích thích dự trữ chất béo và glucose.

Albers-Nelson cho biết: “Trong ngắn hạn, chế độ ăn keto có hiệu quả trong việc giảm cân. “Nhưng nó không được coi là một chế độ ăn kiêng lâu dài do những lo ngại về sức khỏe.”

•           Ăn chay so với thuần chay - Vegetarian versus vegan

Các thuật ngữ thực phẩm thường được sử dụng khác bao gồm ăn chay, nghĩa là người loại trừ thịt, gia cầm, cá, hải sản, côn trùng hoặc sản phẩm phụ từ động vật, chẳng hạn như gelatin hoặc nước dùng/mỡ từ động vật, khỏi chế độ ăn của mình. Chế độ ăn thuần chay là sự tiếp nối của chế độ ăn chay. Người ăn chay không tiêu thụ các sản phẩm từ sữa và trứng, đồng thời họ cũng không sử dụng bất kỳ sản phẩm phụ nào từ động vật để làm thực phẩm, quần áo hoặc các mục đích khác.

Janice Hermann, một chuyên gia về khoa học dinh dưỡng của OSU Extension, cho biết việc hiểu các thuật ngữ và nhãn mác có lợi cho người tiêu dùng.

Võ Văn Sự dịch từ: Oklahoma State University - 10 May 2023.Organic or GMO? Experts explain food lingo. https://www.thepoultrysite.com/articles/organic-or-gmo-experts-explain-food-lingo-2