Nghiên cứu cho thấy bạn càng biết nhiều về GMO, bạn càng chấp nhận chúng là an toàn

Nghiên cứu cho thấy sự quen thuộc với chỉnh sửa gen làm tăng sự chấp thuận về tính an toàn

Đại học Arkansas  Bắc Mỹ

Ngày 22 tháng 9 năm 2025

Theo một cuộc khảo sát hơn 4.500 người trên khắp Hoa Kỳ, mọi người càng hiểu biết nhiều về chỉnh sửa gen thì họ càng có xu hướng cảm thấy việc sử dụng nó trong nông nghiệp và y học là an toàn.

Mặc dù có sự khác biệt về mặt kỹ thuật giữa "chỉnh sửa gen" và "biến đổi gen", hay còn gọi là chuyển gen, mọi người thường gộp chung hai công nghệ sinh học này thành kỹ thuật di truyền. Chỉnh sửa gen không mang lại những yếu tố sinh học mới cho kiểu gen như biến đổi gen.

Brandon McFadden, giáo sư tại Đại học Arkansas

Brandon McFadden, Chủ tịch Tyson Endowed về Kinh tế Chính sách Thực phẩm tại Trạm Thí nghiệm Nông nghiệp Arkansas, là tác giả chính của một nghiên cứu được bình duyệt nhằm tìm hiểu thêm về quan điểm của người tiêu dùng tại Hoa Kỳ về tính an toàn của việc chỉnh sửa gen trong lĩnh vực nông nghiệp và y tế. Nghiên cứu, phân tích các cuộc khảo sát được thực hiện trong năm 2021 và 2022, đã được công bố trên tạp chí Frontiers in Bioengineering and Biotechnology năm nay.

McFadden cho biết: "Những người đã nghe hoặc đọc nhiều về chỉnh sửa gen thường có quan điểm tích cực về việc sử dụng nó cho mục đích nông nghiệp hoặc y tế. Vì vậy, những người ít quen thuộc với chỉnh sửa gen có xu hướng cho rằng nó không an toàn."

Nghiên cứu, McFadden lưu ý, cho thấy những người chưa quen thuộc với chỉnh sửa gen có nhiều khả năng cho rằng nó không an toàn, và họ cần thêm bằng chứng để thay đổi suy nghĩ. Bằng chứng đó có thể đến từ nhiều nghiên cứu hơn hoặc thời gian không có kết quả tiêu cực. Các cuộc khảo sát cho thấy, trung bình, những người có quan điểm tiêu cực về tính an toàn của chỉnh sửa gen cần khoảng 100 nghiên cứu, tương đương 20 năm, để cải thiện quan điểm của họ về tính an toàn của chỉnh sửa gen.

Tuy nhiên, McFadden lưu ý rằng nhiều người có thể sẽ không bao giờ thay đổi quan điểm về tính an toàn của chỉnh sửa gen. Hơn 10% số người được hỏi cho biết dù có nghiên cứu hay dành thời gian bao lâu mà không có kết quả bất lợi cũng không thể cải thiện quan điểm của họ về tính an toàn của chỉnh sửa gen đối với nông nghiệp và các sản phẩm y tế.

McFadden và các đồng tác giả đã bắt đầu nghiên cứu tại Đại học Florida và được Viện Thực phẩm và Nông nghiệp Quốc gia thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ tài trợ thông qua chương trình Tài trợ nghiên cứu đánh giá rủi ro công nghệ sinh học.

Các đồng tác giả bao gồm Kathryn A. Stofer và Kevin M. Folta thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp và Thực phẩm thuộc Đại học Florida, và Joy N. Rumble, hiện làm việc tại Đại học Bang Ohio.

Stofer, phó giáo sư nghiên cứu tại khoa giáo dục và truyền thông nông nghiệp của UF/IFAS, cho biết kết quả này có ý nghĩa khai sáng trên nhiều phương diện và mở ra nhiều hướng nghiên cứu hơn.

Stofer cho biết: “Nghiên cứu này giúp chúng tôi kiểm tra những thông điệp rõ ràng về số lượng nghiên cứu hoặc số năm nghiên cứu về công nghệ này có thể giúp giảm bớt lo ngại về tính an toàn và hỗ trợ những lợi ích”.

Folta, giáo sư khoa khoa học làm vườn tại UF/IFAS, cho biết nhận thức tốt hơn về chỉnh sửa gen có liên quan đến nhận thức về công nghệ sinh học.

"Điều đó có nghĩa là các nhà khoa học cần tham gia vào các cuộc thảo luận về những thành công, chẳng hạn như bệnh hồng cầu hình liềm có thể được chữa khỏi trong vài năm tới", Folta nói. "Chúng tôi từng nghĩ rằng việc cung cấp thêm bằng chứng sẽ không thay đổi được quan điểm, nhưng nghiên cứu này cho thấy có lẽ chúng ta có thể thay đổi nhận thức của công chúng nếu chúng ta chia sẻ hiệu quả những lợi ích mà công nghệ chỉnh sửa gen mang lại."

Sự khác biệt giữa chỉnh sửa gen và biến đổi gen

Chỉnh sửa gen là "quá trình thay đổi hoặc xóa chính xác một vài 'chữ cái' của DNA", các nhà nghiên cứu giải thích trong nghiên cứu. Điều này khác với chỉnh sửa gen, còn được gọi là chuyển gen, vốn đưa những yếu tố sinh học mới vào bộ gen.

Cả chỉnh sửa gen và biến đổi gen đều được sử dụng trong nông nghiệp để phát triển các giống cây trồng có khả năng chịu hạn và kháng bệnh tốt hơn trong thời gian ngắn hơn so với các kỹ thuật lai tạo truyền thống. Nghiên cứu lưu ý rằng việc thiếu đối thoại công khai chủ động xung quanh việc giới thiệu lần đầu các sinh vật biến đổi gen đã "gây ra thiệt hại không thể khắc phục cho lĩnh vực khoa học kỹ thuật di truyền đang nổi lên", và việc chỉnh sửa gen tiếp tục mở rộng trong lĩnh vực nông nghiệp và y tế đã khiến nhiều người kêu gọi "đối thoại công khai rộng rãi" về công nghệ này.

Chỉnh sửa gen trong lĩnh vực y tế còn được gọi là "liệu pháp gen" và nhằm mục đích điều trị và chữa khỏi bệnh hoặc giúp cơ thể có khả năng chống lại bệnh tật tốt hơn. Theo Mayo Clinic , liệu pháp gen "đầy hứa hẹn là phương pháp điều trị cho nhiều loại bệnh, chẳng hạn như ung thư, xơ nang, bệnh tim, tiểu đường, bệnh máu khó đông và AIDS". Nghiên cứu được trích dẫn trong nghiên cứu của McFadden cho thấy dư luận về chỉnh sửa gen trong lĩnh vực y tế ủng hộ các mục đích điều trị hơn là phản đối các mục đích thẩm mỹ không liên quan đến bệnh tật.

Ý kiến ​​của công chúng khác nhau

Dữ liệu được thu thập trong hai khoảng thời gian bằng cách sử dụng các cuộc khảo sát trực tuyến do Qualtrics phân phối cho các mẫu người trưởng thành tại Hoa Kỳ. Hội đồng Đánh giá Thể chế tại Đại học Delaware đã phê duyệt cả hai cuộc khảo sát. Việc thu thập dữ liệu từ hai mẫu cho phép các nhà nghiên cứu kiểm tra tính ổn định của kết quả giữa các nhóm người trả lời và thời gian.

Nghiên cứu gần đây về dư luận xã hội đối với việc sử dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp tập trung vào sự khác biệt trong quan điểm giữa việc sử dụng chỉnh sửa gen và biến đổi gen. McFadden lưu ý rằng các nghiên cứu được công bố vào năm 2019 và 2020 đã kết luận rằng công chúng nhìn chung ủng hộ chỉnh sửa gen trong nông nghiệp hơn là biến đổi gen. Tuy nhiên, mục tiêu của nghiên cứu mới này là tìm hiểu dư luận xã hội Hoa Kỳ về chỉnh sửa gen trong lĩnh vực nông nghiệp và y tế. Một mục tiêu khác của nghiên cứu là cung cấp thêm thông tin chi tiết về mối quan hệ giữa quan điểm về tính an toàn của chỉnh sửa gen và tác động tiềm tàng trong việc cải thiện quan điểm về tính an toàn.

Sự chấp nhận của công chúng dường như có liên quan đến việc chỉnh sửa gen được thực hiện cho mục đích y tế hay nông nghiệp. Nghiên cứu lưu ý rằng khi những người tham gia trong các nhóm thảo luận tập trung ở Hoa Kỳ được hỏi họ nghĩ gì khi nghe cụm từ "chỉnh sửa gen", lĩnh vực y tế được thảo luận thường xuyên và rộng rãi hơn so với nông nghiệp.

Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng vào năm 2018, thông báo về cặp song sinh được chỉnh sửa gen ở Trung Quốc đã nâng cao nhận thức của công chúng về các ứng dụng y tế. McFadden cho biết thêm, sự phản đối của công chúng đối với việc sử dụng công nghệ sinh học liên quan trong nông nghiệp cũng đã được ghi nhận rõ ràng, bất chấp sự ủng hộ từ cộng đồng khoa học. Ví dụ, ông chỉ ra một cuộc khảo sát của Pew Research năm 2014 đối với người trưởng thành tại Hoa Kỳ và các nhà nghiên cứu liên kết với Hiệp hội Tiến bộ Khoa học Hoa Kỳ (AAAS) ước tính rằng 88% thành viên của hiệp hội đồng ý rằng thực phẩm biến đổi gen an toàn để tiêu thụ, so với chỉ 37% ở người trưởng thành.

Kết quả nghiên cứu cho thấy những người dân Mỹ quen thuộc với chỉnh sửa gen, hoặc không có quan điểm tiêu cực về tính an toàn, cần ít bằng chứng hơn để cải thiện quan điểm về tính an toàn của chỉnh sửa gen. Trung bình, người trả lời ở cả hai mẫu đều quen thuộc hơn với chỉnh sửa gen trong nông nghiệp và có nhiều khả năng có quan điểm tích cực về việc sử dụng nó trong nông nghiệp hơn là cho mục đích y tế.

McFadden cho biết: “Khi chúng ta có quan điểm tiêu cực về điều gì đó, có lẽ chúng ta nên tự hỏi điều gì sẽ khiến chúng ta thay đổi suy nghĩ”

Võ Văn Sự dịch từ: University of Arkansas,  North America (22 September 2025). Study shows the more you know about GMOs, the more you accept them as safe.  https://www.thepoultrysite.com/articles/study-shows-the-more-you-know-about-gmos-the-more-you-accept-them-as-safe