Liệu gà có phải là câu trả lời cho vấn đề an ninh lương thực trong tương lai không?

Đại học Nottingham.,  Châu Âu

Ngày 11 tháng 2 năm 2025

Với hơn 65 tỷ con chim được tìm thấy trên toàn cầu, gà nhà đã trở thành một trong những loài vật nuôi phổ biến nhất trên thế giới và nhờ sự đa dạng về mặt di truyền và khả năng thích nghi, chúng có thể là chìa khóa cho an ninh lương thực trong tương lai.

Sự thành công của loài này ngày nay một phần là do nó là nguồn protein phổ biến và các chương trình cải thiện giống thành công. Sự phổ biến của gà nhà cũng có thể là do mức độ đa dạng cao cho phép thích nghi nhanh với môi trường và hệ thống sản xuất mới.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí BMC Biology hiện đang cung cấp góc nhìn mới về nguồn gốc đa dạng của loài gà nhà.

Sự đa dạng di truyền là cơ sở mà các sinh vật thích nghi, tồn tại và có thể sinh sản trong một môi trường đầy thách thức. Đối với một loài thuần hóa, như gà, đó là gốc rễ của sự cải thiện năng suất của chúng.

Olivier Hanotte, Giáo sư về Di truyền học Dân số và Bảo tồn, tại Khoa Khoa học Sự sống thuộc Đại học Nottingham, đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Gà là một trong những loài phổ biến nhất trên thế giới vì sự đa dạng di truyền to lớn của chúng. Việc hiểu biết về quá trình thuần hóa loài và những gì tạo nên sự đa dạng của chúng có tầm quan trọng then chốt. Do đó, nghiên cứu của chúng tôi giải quyết những câu hỏi quan trọng này và lần đầu tiên, ở cấp độ toàn bộ hệ gen”.

Trong nghiên cứu, các chuyên gia đưa ra ước tính về quá trình thuần hóa loài này cách đây 8.000 năm tại các địa điểm quanh Nam Á và Đông Nam Á. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trong khi tổ tiên chính của gà là Gà rừng đỏ, các loài hoang dã khác trong chi này, bao gồm Gà rừng xám, Gà rừng Ceylon và Gà rừng xanh, cũng góp phần vào sự đa dạng của gà, tùy thuộc vào nơi chúng được tìm thấy trên thế giới.

Vị trí địa lý và điều kiện khí hậu của các trung tâm thuần hóa gà khác với nơi mà phần lớn gà được tìm thấy trên thế giới ngày nay. Ví dụ, theo thời gian, gà đã tiến hóa và thích nghi với các điều kiện sinh thái đa dạng bao gồm vùng nhiệt đới, ôn đới, khô cằn và rừng mưa nhiệt đới. Chúng cũng được biết là có thể sống sót trong một số trường hợp khắc nghiệt như lạnh, nóng, hạn hán và thiếu nước, để kể tên một vài trường hợp.

Tiến sĩ Raman Akinyanju Lawal, tác giả đầu tiên thực hiện cuộc điều tra trong quá trình nghiên cứu Tiến sĩ tại Đại học Nottingham và hiện là Nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ tại Phòng thí nghiệm Jackson, Maine ở Hoa Kỳ, cho biết: "Có sự chênh lệch lớn về điều kiện khí hậu hiện nay so với 8.000 năm trước khi gà được thuần hóa lần đầu tiên. Chúng tôi tin rằng dòng gen từ các loài khác trong chi đã góp phần vào sự đa dạng di truyền và khả năng sống sót của chúng".

Liệu gà có phải là chìa khóa cho an ninh lương thực trong tương lai không?

Trong hàng ngàn năm, gà đã trở thành một phần của hộ gia đình, đầu tiên là những biểu tượng tôn giáo/truyền thống và sau đó là nguồn thực phẩm. Thời kỳ mang thai của gà là 21 ngày với khoảng 200-300 trứng được sản xuất mỗi năm cho các dòng thương mại. Gà làng bản địa, ít năng suất hơn, cần ít hoặc không cần tài nguyên từ con người để tồn tại trước những thách thức khác nhau của môi trường.

Tiến sĩ Lawal cho biết: “Về cơ bản, gà là loài ăn xác thối, có khả năng tự kiếm ăn và sinh tồn, điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đa dạng di truyền”.

Giáo sư Hanotte cho biết: “Bằng cách tận dụng sự đa dạng di truyền của gà nhà, mà chúng ta hiện biết là được tăng cường nhờ sự đóng góp của một số loài được xác định trong nghiên cứu của chúng tôi , chúng ta cũng có thể cải thiện năng suất của chúng”.

Tiến sĩ Lawal giải thích rằng khi mối đe dọa của biến đổi khí hậu trở nên cấp bách, hậu quả, bao gồm nạn đói và nghèo đói gia tăng, sẽ mang tính toàn cầu. Các quốc gia có thu nhập thấp sẽ phải chịu thiệt hại nhiều nhất. Liên Hợp Quốc dự đoán rằng đến năm 2050, dân số thế giới sẽ đạt 9,7 tỷ người từ mức 7,7 tỷ người hiện tại. Phần lớn sự gia tăng này sẽ đến từ các nước đang phát triển.

Để giải quyết tác động của sự nóng lên toàn cầu và sự gia tăng dân số, câu trả lời có thể nằm ở loài gà không? Đối với Giáo sư Hanotte và Tiến sĩ Lawal, câu trả lời chắc chắn là có. 

Bạn có thể tìm thấy bản sao đầy đủ của nghiên cứu - ' Nguồn gốc bộ gen loài hoang dã của gà nhà ' tại đây .

Võ Văn Sự dịch từ: University of Nottingham Europe. 11 February 2025. Could chickens be the answer to future food security? https://www.thepoultrysite.com/articles/could-chickens-be-the-answer-to-future-food-security